CZYTELNIA MNODN - CIEKAWE ARTYKUŁY DO POCZYTANIA

I. Curiosita — ciekawość poznawcza

- zachęcanie uczniów do stawiania pytań, dziwienia się, samodzielnego szukania odpowiedzi na zadawane im u przez nich samych pytania

JAK JĄ STYMULOWAĆ?

Kiedy czegoś uczysz (nie ważne czy to przedmioty humanistyczne czy przyrodnicze!) zachęcaj uczniów by dochodzili sedna zagadnienia poprzez przykładowe pytania zaczynające się od:

KTO? Np. Kto to stworzył? Na kogo to ma wpływ? Kto z tego korzysta?

JAK? Np. Jak to działa? Jak to się dzieje? Jak to jest zrobione? Jak to można wykorzystać? Jak mogę spojrzeć na to z nowych punktów widzenia? Jak można to zmienić? Jak to udoskonalić?

GDZIE? Np. Gdzie się to odbywa? Gdzie jeszcze nie patrzyłem? Gdzie jeszcze do tego doszło?

KIEDY? Np. Kiedy do tego nie dochodzi? Kiedy dadzą się odczuć tego konsekwencje?

DLACZEGO? Dlaczego to jest ważne? Dlaczego powstało? Dlaczego trwa nadal?

Niech uczniowie sami wymyślają jak najwięcej pytań dotyczących danego zagadnienia a potem samodzielnie szukają odpowiedzi przy pomocy sugerowanych źródeł

Np. uczymy się o ptakach

Uczniowie mogą najpierw postawić takie pytania: Kto wniósł najwięcej do naszej dzisiejszej wiedzy o ptakach? Kto i kiedy odkrył, że ptaki wylatują na zimę? Jak to się dzieje, że bociany wracają po zimie do swoich gniazd? Jak to się dzieje, że ptaki latają w kluczu? Gdzie wylatują ptaki na zimę? Kiedy (po jakim czasie) pisklę jest gotowe by samodzielnie latać? Dlaczego ptaki latają kluczem? Itd...

II. Dimostrazione — uczenie poprzez doświadczanie i popełnianie błędów Konsekwentne sprawdzanie wiedzy drogą doświadczeń, wytrwałość i gotowość do uczenia się na błędach

JAK TO ROBIĆ?

• Stwarzanie uczniom okazji do doświadczeń i weryfikacji ich wiedzy na drodze doświadczeń
• różne punkty widzenia – zachęcamy uczniów do patrzenia na swoje przekonania, problemy z różnych punktów widzenia – poznawanie zdania innych (przyjaciele, autorytety) zachęcanie do spoglądania z dystansu np. z perspektywy innego miejsca zamieszkania
• antyprzykłady – sporządzamy listę przynajmniej 3 osób które popełniły błędy, których my chcielibyśmy uniknąć. Zastanawiamy się i notujemy, co zrobić, aby tych błędów uniknąć

III. Sensazione — ćwiczenie zmysłów, poznawanie i uczenie się za pomocą różnych zmysłów

JAK TO ROBIĆ? PRZYKŁADOWE ĆWICZENIA

SŁUCHANIE WARSTWOWE

Nauczyciel mówi: Usiądźcie wygodnie i zróbcie kilka głębokich wydechów i wsłuchajcie się w otaczające odgłosy Najpierw uczniowie usłyszą dźwięki najbardziej się narzucające, najgłośniejsze: tykanie zegara, ruch uliczny,

gwar ludzkich głosów i pracujących maszyn. Po minucie skieruj uwagę uczniów ku: szmerowi wdychanego powietrza, podmuchom wiatru, krokom w korytarzu, szelestowi rękawa koszuli, który przesuwa się, gdy ruszają ręką. Po dwóch minutach skieruj ich świadomość jeszcze głębiej, ku następnym warstwom – wsłuchajcie się w swoje ciało, w swoje wnętrze (pół minuty) usłyszcie łagodne, rytmiczne bicie swojego serca.

JAKI ZAPACH CZUJESZ W TEJ CHWILI?

Opisz tak obrazowo, jak potrafisz, co czujesz właśnie teraz. Następnie, naśladując swojego psiego ulubieńca, zbadaj nosem otoczenie. Obwąchaj książkę, wnętrze swojej dłoni, oparcie krzesła i opisz swoje doznania

DOTYKANIE PO OMACKU

Zgromadź jak najwięcej przedmiotów takich, jak piłka gumowa, jedwabny szalik, kawałek naczynia ceramicznego, „rzep” do zapinania, sprężyna, liść, naczynie z lodem, młotek, aksamitny bądź welurowy żakiet — wszystko, co można zbadać dotykiem. Uczniowie pracują w parach, jeden ma opaskę na oczy i bada przedmioty chłonnymi, słuchającymi dłońmi. Opisuje fakturę, ciężar, temperaturę i inne doznania. Zgaduje co to za przedmiot.

SYNESTEZJA

Synestezja, czyli zespolenie zmysłów. Rozwijaniu synestezji służą poniższe ćwiczenia.

NARYSUJ MUZYKĘ

Puść uczniom wybrany utwór muzyczny. Słuchając, uczniowie mają spróbować wyrażać swoje odczucia poprzez rysowanie kształtów i kolorów.

WYDOBĄDŹ DŹWIĘK Z KOLORU

Pokaż uczniom reprodukcję jakiegoś obrazu i poproś o zanucenie, wystukanie, zagranie na dowolnych instrumentach tego co podsuną uczniom barwy, kształty, temat płótna.

IV. Sfumato — gotowość do akceptowania wieloznaczności, paradoksu, niepewności

JAK JĄ STYMULOWAĆ?

• nie wykładaj wszystkiego, zostawiaj „niedopowiedzenia”, stawiaj pytania, na które uczniowie sami muszą znaleźć odpowiedź w domu
• dyskutuj nad „oczywistym” – podziel uczniów na dwie grupy i każ każdej z nich znaleźć jak najwięcej argumentów za tym, że ziemia jest płaska! W końcu przez setki lat panowało takie przekonanie – na jakiej podstawie można je wysnuć, potem wykorzystując swoją wiedzę niech podadzą co świadczy o tym, że ziemia NIE jest płaska

V. Arte/scienza — łączenie „prawopółkulowości” (arte) i „lewopółkulowości” (scienza) Dochodzenie do równowagi pomiędzy nauką a sztuką, logiką a wyobraźnią. Myślenie „całym mózgiem”.

JAK TO ROBIĆ W PRAKTYCE?

Wielu rodziców i wychowawców nieświadomie przekazuje dzieciom swoje intelektualne schematy; zamiast tego Ty pomagaj dzieciom w równoległym nabywaniu umiejętności właściwych obu półkul. Jeśli uczeń skłania się ku myśleniu typowemu dla prawej półkuli mózgu, ucząc go historii warto odgrywać scenki z przeszłości; wypisywać i zachęcać do wypisywania twierdzeń i równań matematycznych, przedstawiając je w wyrazistych barwach; Niezależnie od tego, jaką dominację mózgową wykazuje uczeń, na pewno ułatwisz mu zachowanie intelektualnej równowagi, gdy zachęcisz go do rysowania map myśli by dziecko rozwijało umiejętność „utrwalania” rysowania w pamięci map myśli poświęconych materiałowi przerobionemu w szkole.

Kwestionariusz samooceny

• Lubię szczegóły.

• Prawie zawsze jestem punktualny.

• Mam zdolności matematyczne.

• Opieram się na logice.

• Mam wyraźny charakter pisma.

• Przyjaciele twierdzą, że jasno się wyrażam.

• Umiejętności analityczne to jedna z moich mocnych stron.

• Jestem zorganizowany i zdyscyplinowany.

• Lubię listy i wyliczenia.

• Czytam książki od początku do końca — strona po stronie.

• Mam bujną wyobraźnię.

• Bez trudu wpadam na nowe pomysły.

• Często mówię lub robię coś nieoczekiwanego.

• Uwielbiam gryzmolić esy-floresy.

• W szkole byłem lepszy z geometrii niż z algebry.

• Czytam książki, przewracając kartki na chybił trafił.

• Wolę spoglądać na sprawy z dystansu, po zostawiając szczegóły innym.

• Często tracę poczucie czasu.

• Opieram się na intuicji.

Pokaż uczniom jak sporządzać i wykorzystywać MAPY MYŚLI!

VI. CorporaIita – Kształtowanie kondycji fizycznej, oburęczności i postawy ciała

STOSUJ ĆWICZENIA NA:

• rozwijanie świadomości ciała
• rozwijanie oburęczności – zachęcanie uczniów do świadomego używania ręki niedominującej w codziennych sytuacjach (mycie zębów, jedzenie drugiego śniadania, podawanie przedmiotu, w końcu próby pisania)

VII. Connessione — myślenie systemowe – całościowe Poznanie i zrozumienie więzi łączących wszystkie rzeczy i zjawiska.

PRZYKŁADOWE SPOSOBY:

• szukanie podobieństw – co łączy…
• wyimaginowane dialogi – co mógłby powiedzieć na temat naszego problemu (najlepiej wychowawczy, lub życiowe dylematy) np. Albert Einstein, Wisława Szymborska i Kubuś Puchatek
• ciekaw jestem jak on na to wpadł? Skąd to się wzięło? – wybieramy obiekt, przedmiot i zastanawiamy się jak powstał