CZYTELNIA MNODN - CIEKAWE ARTYKUŁY DO POCZYTANIA
CIEKAWE PRZYKŁADY NA TWÓRCZE ZABAWY O TEMATYCE PRZYRODNICZEJ - DLA NAUCZYCIELI EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ I PRZEDSZKOLNEJ
Zabawy o łące i jej mieszkańcach
Sklep z kwiatami
Nauczyciel wycina wiele identycznych kwiatów w różnych kolorach. Prosi dzieci, by ozdobiły każdy kwiat w inny sposób tak, by nie było dwóch takich samych kwiatów. Następnie improwizuje zabawę w kwiaciarnię – wszystkie kwiaty zostają ułożone na ladzie, a jedna osoba zasiada za nią jako sprzedawca. Reszta dzieci ustawia się w kolejce jako klienci sklepu. Klient, by zakupić wybrany przez siebie kwiat musi jak najdokładniej go opisać, nie może go jednak wskazać. Zadanie sprzedawcy jest zorientować się o który kwiat chodzi.
Wersja dla zaawansowanych: zamiast własnoręcznie ozdobionych kwiatów mogą w tej roli wystąpić karty kreatywne. Zadanie jest wówczas o wiele trudniejsze, ale jednocześnie o wiele bardziej pobudzające wyobraźnię.
Najdziwniejsze kwiaty
Nauczyciel opowiada dzieciom o niezwykłych właściwościach oraz nietypowym wyglądzie różnych kwiatów. Następnie prosi dzieci o narysowanie jak sobie wyobrażają kwiaty o nazwie KACZEŃCE, ZAWILCE, LEWKONIE, BRATKI. Można również poprosić dzieci, by wymyśliły historie o tym, czemu te kwiatki zawdzięczają swoje dziwne nazwy.
Połówkowe motylki
W tej zabawie istotna jest pażysta ilość uczestników – jeśli takiej nie ma, nauczyciel włącza się w zabawę. Nauczyciel rozdaje dzieciom po jednym uprzednio wyciętym za kartonu skrzydełku motyla. Prosi dzieci, by ozdobiły je (np. z pomocą plasteliny, farb brokatowych, kolorowych papierów, gazet, itd). Następnie układa wszystkie gotowe skrzydełka i wspólnie z dziećmi próbuje połączyć je w pasujące do siebie (np. kolorystycznie) pary. Grupa bawi się tak długo, aż każde skrzydełko znajdzie swoją parę. Twedy skrzydełka zostają wetknięte we wspólny kawałek plasteliny, tworząc motylka, a autorom pozostaje jeszcze wymyślenie nazwy dla tego gatunku motyla.
Kreciku – co widziałeś pod ziemią?
Grupa stoi wokół koca lub dużej płachty materiału. Jedno dziecko wchodzi pod koc i przez chwilę myszkuje pod nim. Po chwili wychodzi i opowiada pozostałym co widziało pod ziemią. W ten sposób na wyprawę pod ziemię może się udać kilku ochotników.
Zabawy z wykorzystaniem darów lasu
Korale dla olbrzyma
Dzielimy dzieci na zespoły. Prosimy, by każdy zespół wymyślił sobie układ „koralików” – w roli koralików wystąpią rozmaite dary lasu, np. kamienie, patyczki, szyszki, liście, kasztany, żołędzie, itd. Następnie prosimy, by powtarzając stale ten sam układ stworzyli na podłodze jak najdłuższy sznur korali.
Kasztanowe ambicje
Siadamy w kole, kasztany w dużej ilości leżą na środku. Każdy uczestnik po kolei zabiera po jednym kasztanie.Wszystkie kasztany trzeba trzymać w rękach. Kto już nie może utrzymać, może powiedzieć „pas”. Komu wypadnie jakiś kasztan, odpada z gry. Przy okazji tej zabawy możemy wiele dowiedzieć się o ambicji dzieci, a jednocześnie unaocznić im, że czasem lepiej umieć właściwie ocenić swoje możliwości i w odpowiednim momencie wycofać się
z gry.
Wycinanie z liści
Zabawa wymaga przygotowania sporej ilości liści oraz nożyczek dla każdego
z uczestników. Prosimy dzieci by z pomocą nożyczek nadały liściom nowe, jeszcze bardziej niezwykłe kształty (młodsze dzieci mogą je też wydzierać). Po skończonej pracy trzeba koniecznie nazwać wszystkie nowe kształty. Można też ponaklejać je na uprzednio przygotowanym namalowanym na dużym arkuszu papieru drzewie.
Domino z liści
Każdy uczestnik dostaje przedzielony na pół kartonik – kostkę domina. Ma za zadanie po obu stronach kartonika przykleić po jednym liściu. Następnie próbujemy całą grupą ułożyć to domino, a więc układać kartoniki tak, by sąsiadujące ze sobą liście były takie same. Być może nie uda się ułożyć wszystkich kartoników, ale istota zabawy polega na tym, by łańcuch był jak najdłuższy.
Odbijanie leśnych przedmiotów
Nauczyciel przygotowuje ciasto na masę solną i rozwałkowuje je na grubość kilku centymetrów. Następnie prosi dzieci, by odcisnęły w cieście różne ciekawe leśne przedmioty – np kamienie, szyszki, patyki. Można zabawić się następnie w odgadywanie, które to przedmioty zostały odciśnięte. Kolejnym etapem jest pomalowanie odciśniętego frotażu w ciekawe, jesienne kolory.
Wesołe zabawy ruchowe o drzewach, liściach i jesieni
Liście na wietrze
Do tej zabawy dzieci dobierają się w pary. Jeśli ktoś nie ma pary, nauczyciel włącza się w zabawę. Jedna osoba z pary jest liściem, druga zaś wiatrem. Liść tańczy tak, jak dmucha wiatr. Zabawę warto zacząć od prostych zadań – np wiatr dmucha 3 razy, więc liść 3 razy podskakuje, wiatr dmucha powoli, więc liść porusza się powoli w wyznaczonym przez wiatr kierunku. Po chwili prób mozna zostawić dzieciom pełną swobodę.
Strząsanie liści przed zimą
To wesoła zabawa pozwalająca dzieciom odprężyć się i rozładować nadmiar energii. Prowadzący daje dzieciom kolorowe klamerki od bielizny i prosi
o przyczepienie ich na swoim ubraniu. Następnie opowiada im, że są drzewami, które przed zimą na wietrze strząsają swoje liście. Prosi je, by stojąc w miejscu i nie uzywając rąk poruszały się eergicznie w taki sposób, by strząsnąć z siebie wszystkie klamerki.
Uwaga techniczna: dobrze, by nauczyciel dopilnował, by klamerki nie zostały zbyt mocno przypięte. Ważne też, by zadbać o to, by żadne z dzieci nie przypięło klamerek do skóry.
Szyszkowa bitwa
Oto kolejna zabawa służąca zapewnieniu dzieciom spontanicznego ruchu, jednocześnie ucząca współzawodnictwa i pracy zespołowej. Najlepiej realizować ją na świeżym powietrzu, można jednak przeprowadzić ją również w sali.
W ramach przygotowania nauczyciel dzieli salę (lub boisko lub inna przestrzeń) wyraźną linią na pół, prosi też dzieci o podzielenie się na dwa zespoły. Każda drużyna zajmuje swój teren po jednej ze stron linii. Zabiera ze sobą pewną ilość szyszek (po równo dla obu zespołów). Na hasło "start" drużyny przerzucają szyszki w dowolny sposób na stronę przeciwnika. Zabronione jest jedynie celowanie w przeciwników. Gra trwa 2 minuty – po tym czasie nauczyciel woła stop, a każda drużyna podlicza ile szyszek aktualnie znajduje się na ich stronie. Wygrywa ten zespół, który ma ich jak najmniej.
Zabawy w wymyślanie - pobudzanie wyobraźni
Karty kreatywne – spacer jeżyka przez las
Osoba prowadząca rozdaje dzieciom po 1 karcie kreatywnej. Dzieci siedzą
w kręgu. Nauczyciel rozpoczyna opowieść o spacerze jeżyka przez las. Historię kontynuuje kolejne dziecko patrząc na swoją kartę i opowiadając jaką przygodę przeżył jeżyk. Opowiadanie rozwija się, aż każde z dzieci doda swoją część. Jeśli dzieci jest dużo, mozna podzielić je na mniejsze zespoły i poprosić o ułożenie kilku krótszych historii.
Odgłosy ptaków
Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedzą, jak nazywa się ptak, który kuka – kukółka. Następnie puszcza dzieciom odłosy kilku innych ptaków i zachęca do wymyślenia, jak mogłyby się nazywać gatunki wydające takie dźwięki. Można też zamiast prawdziwych odgłosów, poprosić dzieci o wymyślenie własnych, niezwykłych odgłosów – do nich dzieci tworzą nazwę gatunku, mogą też narysować jak mógłby wyglądać taki ptak.
Zabawy z papierem, farbami, nożyczkami i klejem – dzieła o lesie i łące
Sypanki z ziemi lub piasku
Każdy uczestnik dostaje twardą kartkę pokrytą klejem lub taśmą dwustronną. Z pomocą lejka (można użyć kuchennego, lub zrobić z kartki papieru) uczestnicy sypią piasek na kartkę tak, by powstał jakiś obrazek. Można też łączyć ze sobą ziemię i piasek – wtedy obrazek jest dwukolorowy
Łąka w wielu technikach na raz
Na środku sali na stole lub na podłodze nauczyciel kładzie wielki arkusz papieru. Każdy z uczestników dostaje inne "narzędzie" – np ołówek, farbę w jednym kolorze, klej i nożyczki, gazetę i klej, flamaster, itd. Nauczyciel puszcza muzykę – kiedy jest ona włączona, uczestnicy spacerują swobodnie wokół stołu. Kiedy ją zatrzymuje – każdy podchodzi do kartki i w miejscu, w którym się znajduje domalowuje, lub inną techniką tworzy dowolny "łąkowy" motyw. Po chwili nauczyciel znów włącza muzykę i sytuacja się powtarza. Po kilku takich "rundkach" na papierze powinien powstać piękny łąkowy pejzaż stworzony wieloma różnorodnymi technikami na raz.
Miasto z liści
Nauczyciel przykleja na arkuszu szarego papieru w dowolny sposób kilkanaście kolorowych liści. Następnie prosi dzieci, by z pomocą kredek lub flamastrów zmieniły niedokończony obraz w pejzaż przedstawiający miasto. Można więc liście pozamieniać w samochody, domy, kościoły – wszystko, co mieści się
w mieście. Można również podoklejać ulice z patyków.
Malowanie błotem
Podobną do powyższej pracę można wykonac malując po ciemnym tle rozrobioną z wodą gliną przypominającą dzieciom błoto.
Nasza grupa jako łąka kwiatów
Na wielkiej szarej kartce prowadzący wycina tyle kółek wielkości małego talerza ile jest dzieci w grupie (można skleić kilka arkuszy papieru razem. Każde dziecko wybiera sobie jeden otwór – to jest środek jego kwiatka. Zadaniem uczestnika jest domalować wokół niego farbami jak najpiękniejsze płatki, a także łodyge i liśce kwiatu. Kiedy praca jest już gotowa dzieci ustawiają się za okienkami (kwiatki zamiast środków mają ich buzie),
a fotograf robi zdjęcie.
Zimowe kwiaty, kuchenne kwiaty
Jest to zabawa dla roztrenowanych twóczo, wymagająca dużej wyobraźni plastycznej. W pierwszej części prosimy dzieci, by namalowały jak najwięcej przedmiotów z danej kategorii – np przedmioty zimowe (czapki, rękawiczki, narty, sanki, itd) lub kuchenne (garnki, chochle, łyżki, naczynia, itd). Następnie przedmioty te wycinamy. Na osobnej kartce układamy i przyklejamy te obrazki w taki sposób, by stworzyć z nich nietypowe kwiaty. Po skończeniu dzieła należy kwiatom nadac nazwy, można też pobawić się w bardziej szczególowe opisywanie ich pytając uczestników gdzie rosną takie kwiaty, jak się je pielęgnuje, jakie mają właściwości.
Jesienne nastroje
Zabawa wymaga położenia na podłodze ceraty chroniącej podłogę oraz ubrania dzieci w fartuszki ochronne. Na podłodze układamy arkusze papieru. Każdy
z nich możemy inaczej zatytułować – np. Jesienna plucha, złota polska jesień, pogoda pod psem, wieczorem przy jesiennym ognisku. Prosimy dzieci, by wybrały kolory pasujące do każdego z tych obrazów. Następnie przy użyciu pędzla lub innego narzędzia chlapiemy farbą wodną na kartki w dowolny sposób (z bliska, z daleka, pod kątem, energicznie, powoli, przez sitko, szczoteczką do zębów, itd). Można wzbogacić zabawę muzyką. Gdy nauczyciel daje znak zakończenia zabawy, grupa wspólnie ogląda powstałe abstrakcyjne dzieła, opowiada o nastrojach z nim związanych.
Mozaika ze skrawków papieru
Zabawę może poprzedzić obseracja jesiennego liścia – nauczyciel zwraca uwagę dzieci, że taki liść może jednocześnie mieć kilka odcieni albo wręcz zupełnie innych kolorów – np być żółty i czerwony zarazem. Prosimy dzieci o naszkicowanie ołówkiem kształtu liścia na kartce. Kształt ten w środku pokrywamy klejem. Następnie osoba prowadząca zabawę prosi dzieci, by wykleiły kształt liścia kawałkami wydartymi z papieru w różnych jesiennych kolorach. Na końcu można taki liść wyciąć i połączyc z innymi w jesiennym bukiecie.
Karty kreatywne – kwiaty
Nauczyciel rozdaje dzieciomkolorowe kartony jako podkład oraz zestawy kilkunastu kart kreatywnych. Zadaniem dzieci (można pracę wykonywać
w zespołach kilkuosobowych) jest ułożenie z kart kompozycji przypominających różne ozdobne kwiaty. Trzeba przy tym wykorzystać wszystkie karty.